“Çocuklar İçin Felsefe”yi Eğitime Dahil Etmek NEDEN ÖNEMLİ?

“Geleneksel eğitim anlayışının yarattığı en büyük hayal kırıklığı, akla uygunluk idealine yaklaşan insanlar yaratmadaki başarısızlığıdır… Mevcut ders programında, öğretim yönteminde, öğretmen eğitiminde, teste dayalı eğitim anlayışında akla uygun bir düzen inşa etmemiz gerekiyor, böyle bir dünyanın ortaya çıkması için nasıl bir eğitime ihtiyacımız var, böyle bir eğitimin ortaya çıkması için nasıl bir ders programı oluşturmamız gerekiyor.”

(Lipman, Philosophy Goes to School, s.16-17)

Geleneksel eğitimde öğrencilere genellikle belirli bilgi ve sınırlı beceriler öğretilir; ancak günümüz dünyasında, sadece bilgi edinmek yeterli mi? Bunun cevabı koca bir hayır. Test başarılarının yerini artık beceriler alıyor. Becerilerle donanmış programlar dünyada uygulanıyor. İçerikler çocuklara eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, işbirlikçi problem çözme ve empati gibi beceriler kazandırmak için düzenleniyor. İşte bu noktada, çocuklar için felsefenin eğitim programlarına dahil edilmesi büyük önem taşıyor. Çocuklara, hayatları boyunca karşılaşacakları karmaşık sorunları çözebilmeleri için gerekli olan düşünme becerilerini kazandırmak önemli bir hedef haline geliyor. Derinlemesine düşünmeyi teşvik eden, sorgulamaya dayalı olan bu disiplini yani “Çocuklar İçin Felsefe (P4C)” pedagojisini eğitimin kalbine yerleştirmek gerekli. Çünkü nitelikli düşünme becerilerine sahip, problem çözebilen, okuduğunu anlayabilen, yorumlayan, bilgiyi değerlendiren, analiz eden ve uygulayan demokratik bireyler yetiştirmeye ihtiyacımız var. Biz eğitimciler için bunu gerçekleştirmek  soruşturan topluluklar oluşturmaktan geçiyor.

Peki, nedir faydası P4C’nin?

Felsefe, öğrencilere doğru cevapları bulmaktan ziyade sorular sormayı ve bu soruları sorgulamayı, felsefi düşünmeyi yani felsefe yapmayı öğretir. Bu süreçte çocukların nitelikli düşünme becerilerini geliştirmelerine ve bilgiyi analiz etmelerine yardımcı olur. Çocuklar farklı perspektiflerden bakabilme, argümanları analiz edebilme ve mantıklı sonuçlara ulaşabilme yeteneklerini geliştirirler. Özellikle günümüzde, bilginin hızla değiştiği ve artık erişimin kolay olduğu bir ortamda, eleştirel düşünme becerileri öğrencilerin bilgiyi doğru bir şekilde değerlendirmelerine ve uygulamalarına olanak tanır. Sorular sormak, merak etmek ve sorgulamak öğrencilerin öğrenmeye karşı tutumlarını olumlu yönde etkiler.

Felsefi tartışmalar içinde olmak, çocukların farklı bakış açılarına açık olmalarını teşvik eder. Bu da empati ve hoşgörü gibi önemli sosyal becerilerin gelişimine katkıda bulunur. Çocuklar, başkalarının düşüncelerine saygı duymayı öğrenir ve tartışmalarda anlayışlı bir şekilde iletişim kurmayı deneyimlerler. Soruşturmalardaki demokratik ortam çocukların aktif ve bilinçli bireyler olmasına yardımcı olur. Çocuklar, farklı görüşleri anlamak ve eleştirel düşünme yoluyla bulundukları topluma olumlu katkılarda bulunma konusunda daha donanımlı olurlar.

Felsefi düşünce, çocukların olaylara farklı perspektiflerden bakabilmelerini sağlar. Bu da yaratıcı problem çözme yeteneklerini geliştirmelerine, yenilikçi çözümler bulmalarına yardımcı olur. Bir problem karşısında sadece tek bir doğrunun olmadığını anlamak, çocukların çeşitli çözüm yolları arasında seçim yapma ve en uygun olanını seçme yeteneklerini güçlendirir. Bu, onların sadece okulda değil, hayatın her alanında başarılı olmalarını sağlar

P4C’yi eğitim programlarına dahil etmek, çocukların bilgiye dayalı ezberci öğrenmeden uzaklaşmalarını sağlamaz onları düşünmeye teşvik eder. Yani, bilgi edinmelerini değil aynı zamanda bilgiyi nasıl kullanacaklarını, nasıl sorgulayacaklarını ve nasıl eleştirel bir şekilde düşüneceklerini öğrenmelerini sağlar. Felsefi düşünce, çocuklara hayatları boyunca rehberlik edecek birçok bilişsel / duyuşsal beceri kazandırırken çocukları daha bilinçli, daha empatik, daha başarılı, karmaşık sorunlarla başa çıkabilen ve onları demokratik bireyler haline getirmeye yardımcı olur.

GÖKÇE ÜNEL ŞENOL

 P4C  Eğitim Uzmanı